Kriolezja stawu
Kriolezja w leczeniu bólu w chorobie zwyrodnieniowej stawu (biodro, kolano, staw skokowy, staw ramienny).
Co to jest jest kriolezja i kiedy się ją stosuje?
Kriolezja jest zabiegiem szczególnie przydatnym w leczeniu osób chronicznie cierpiących z powodu bólu. Dotyczy to Pacjentów, którzy z powodów objawów są zmuszeni do radykalnego ograniczania swojej podstawowej aktywności fizycznej i codziennego funkcjonowania. Więcej na temat zabiegu kriolezji przeczytasz poniżej.
Co to jest choroba zwyrodnieniowa stawów i co ją powoduje?
Choroba zwyrodnieniowa (artroza) może rozwijać się w każdym stawie w którym występuje chrząstka szklista. Objawy pojawiają się najczęściej po 40-50 r.ż. Największe zmiany dotyczą stawów biodrowego i kolanowego z uwagi na występujące w nich największe przeciążenia mechaniczne. Przyczyną artrozy jest powolne uszkodzenie chrząstki stawowej, której zadaniem jest amortyzowanie ruchów stawu i umożliwienie optymalnego ślizgania się powierzchni stawowych. Z czasem procesowi degeneracji ulegają również: warstwa kości pod chrząstką stawową, torebka stawowa, otaczające staw więzadła, ścięgna i mięśnie. Objawami, które są najbardziej uciążliwe dla Pacjentów są ból oraz ograniczenie ruchomości stawu.
Do rozwijania się choroby zwyrodnieniowej predysponują głównie 2 czynniki: nadmierne obciążenie stawu (np. w wyniku specyficznej pracy fizycznej lub niedostosowanego do możliwości poziomu uprawiania sportu) lub zaburzenia mechaniki ciała wynikające z niedostatecznej aktywności fizycznej. W tym przypadku największym zagrożeniem wydaje się siedzący tryb życia, który dotyczy większości społeczeństwa.
Objawami choroby zwyrodnieniowej stawu są najczęściej:
- Ból często odczuwany na początku ruchu lub/ oraz podczas wykonywania ruchu stawu. Ból często ustępuje w spoczynku; ból może nasilać się pod koniec dnia z powodu “zmęczenia” warstwy podchrzęstnej chrząstki. Ból może być odczuwany w konkretnym miejscu lub może mieć charakter bardziej rozlany i rwący – “boli mnie całe kolano”
- Sztywność – często występuje tzw. sztywność poranna (po obudzeniu się), ustępująca po rozruszaniu się. Sztywność stawu może się powtarzać w ciągu dnia po okresie bezruchu np. dłuższego siedzenia.
- Ograniczenie pełnej ruchomości stawu. Pojawiają się problem z wyprostowaniem lub zgięciem stawu – staw pracuje normalnie tylko w “środkowym” zakresie ruchu.
- Trzeszczenia i przeskakiwania – mogą świadczyć zarówno o zaburzeniu przesuwania się powierzchni stawowych po sobie jak i o poważnym uszkodzeniu chrząstki stawowej.
- Zniekształcenie obrysu, kształtu stawu
- Obrzęk stawu mogący świadczyć o jego przeciążeniu oraz chronicznym stanie zapalnym samego stawu jak i tkanek leżących wokół niego.
Jak rozpoznać i leczyć chorobę zwyrodnieniową stawu?
Rozpoznanie choroby zwyrodnieniowej jest stawianie na podstawie wywiadu, badania klinicznego oraz badań obrazowych pokazujących stopień uszkodzenia chrząstki stawowej. Zastosowanie znajdują tutaj: RTG, rezonans magnetyczny oraz badanie ultrasonograficzne (USG). Na podstawie aktualnych objawów oraz obrazu badań obrazowych lekarz proponuje właściwe postępowanie.
W procesie leczenia Pacjenta z chorobą zwyrodnieniową dobiera się różne środki (osobno lub w ich kombinacji) w zależności od etapu choroby. Mogą to być:
Etap wczesny:
- fizjoterapia oraz prawidłowe ćwiczenia fizyczne rozwijające zarówno mobilność (ruchomość) stawów jak i sprawność odpowiednich grup mięśniowych
- edukacja prozdrowotna
- leki przeciwzapalne
- sonochirurgia: iniekcje regeneracyjne
- optymalizacja wagi ciała
Etap średniozaawansowany:
- fizjoterapia
- poprawa ergonomii pracy i ćwiczeń fizycznych
- sonochirurgia: iniekcje przeciwbólowe i przeciwzapalne
Etap zaawansowany:
- sonochirurgia: kriolezja
- fizjoterapia (po zniesieniu bólu)
Kriolezja w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawów
Kriolezja (krioneuroliza, krioanalgezja) jest metodą leczenia bólu polegającą na zablokowaniu przewodzenia impulsów nerwowych poprzez miejscowe zamrożenie nerwu. Powoduje to zniesienie odczuwania bólu konkretnego stawu. Efekt znieczulenia utrzymuje się od kilku do kilkunastu miesięcy po zabiegu. Kriolezja jest zabiegiem odwracalnym – nie niszczy struktury nerwu oraz pozbawiona jest ogólnoustrojowego działania ubocznego – pozwala to na wielokrotne stosowanie kriolezji u tej samej osoby bez wywołania jakichkolwiek niepożądanych skutków.
Kriolezja jest zabiegiem sonochirurgicznym – przeprowadzana jest przez specjalistę leczenia bólu pod uważną, ciągłą kontrolą głowicy ultrasonograficznej (USG). Użycie USG powoduje, że zabieg jest celowany na konkretny nerw zaopatrujący czuciowo daną okolicę czy staw.
Zabieg kriolezji jest doskonałą alternatywą dla osób przewlekle stosujących leki przeciwbólowe. Dla Pacjentów oczekujących na zabieg np. endoprotezy stawu jest to szansa na funkcjonowanie bez bólu i podjęcie intensywnej rehabilitacji zwiększającej ruchomość stawu. Dzięki eliminacji bólu i celowanym zabiegom fizjoterapeutycznym części naszych Pacjentów udaje się uniknąć zabiegu operacyjnego.
Zabieg polega na wprowadzeniu w okolicę odpowiedniego nerwu cienkiej sondy. Reakcja zamrażania spowodowana jest gwałtownym rozprężeniem dwutlenku węgla wewnątrz sondy – gaz znajduje się wewnątrz sondy dzięki czemu nie zachodzi ryzyko niepożądanej reakcji będącej wpływem gazu bezpośrednio na organizm Pacjenta. Końcówka sondy obniża swoją temperaturę do ok -70 st. C.
Kriolezja znajduje zastosowanie w leczeniu i likwidacji bólu w następujących przypadkach:
- choroba zwyrodnieniowa biodra (obejmuje wskazania do endoprotezy)
- choroba zwyrodnieniowa kolana (obejmuje wskazania do endoprotezy)
- choroba zwyrodnieniowa barku (obejmuje wskazania do endoprotezy)
- choroba zwyrodnieniowa stawu skokowego (obejmuje wskazania do endoprotezy)
- entezopatie: łokieć tenisisty, ostroga piętowa, przyczep ścięgna Achillesa.
Autor: Jacek Grabowski
